اختلال بد ريخت انگاري بدن يا خود زشت پنداري يكي از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است كه در آن فرد در مورد وجود يك يا چند نقص در ظاهر خود مشغوليت ذهني مداوم دارد. اين نواقص براي بقيه قابل مشاهده نيست. يا آنقدر بي اهميت‌اند كه كسي متوجه آن نمي‌شود. گاهي اين نواقص بر روي بدن فرد حتي زيبا هم جلوه مي‌كند.

اگر دچار اين اختلال هستيد، به احتمال زياد اعتماد به نفس پاييني داريد و دائم در حضور ديگران احساس زشتي و شرمساري مي‌كنيد. يا اگر دائم به دنبال عمل‌هاي زيبايي براي اقصي نقاط بدن‌تان هستيد توصيه مي‌كنيم يكبار حداقل اين مقاله را مطالعه نماييد. با آگاهي هر چه بيشتر بهتر مي‌توانيد در مورد برنامه‌هايتان تصميم‌گيري نماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بد ريخت انگاري بدن مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

 منبع: بد ريخت انگاري بدن | علائم و درمان اختلال خود زشت پنداري يا بد شكل انگاري

اختلال بد ريخت انگاري يا خود زشت انگاري بدن

اختلال بد شكل انگاري يا بد ريخت انگاري بدن (body dysmorphic disorder) يكي از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است كه در آن فرد در مورد وجود يك يا چند نقص ظاهري درباره خود، مشغوليت ذهني زيادي دارد. اين نواقص ظاهري اغلب از جانب اطرافيان قابل تشخيص نيستند يا چندان به چشم نمي‌آيند. با اين حال فرد آن‌ها را به طور اغراق آميزي بد يا مايه شرمندگي مي‌داند.

بد ريخت انگاري بدن يك نوع اختلال است كه فرد به شدت نگران نقص خيالي يا خيلي كوچك در بدن است. فرد مبتلا دائم به اين مشكل خود ساخته فكر مي‌كند و به مرور زمان اين افكار افراطي باعث بروز اختلالات شديد مي‌شود. اين افراد بي اشتهايي عصبي را تجربه مي‌كنند و در كنار آن دائم بر ناحيه خاصي از بدن مانند معده، مو، ران، صورت و باسن متمركز مي‌شوند.

با تمام اين صحبت‌ها هر كسي هم كه با ظاهر خود مشكل دارد، از جانب متخصصان تشخيص اختلال بد ريخت انگاري بدن را دريافت نمي‌كند؛ بلكه با مشخص شدن مجموعه‌اي از نشانگان و عوامل زمينه‌اي مي‌توان وجود آن را تشخيص داد و براي درمان طبق دستورات متخصص پيش رفت. 

علائم اختلال بد ريخت انگاري بدن يا خود زشت پنداري

بد ريخت انگاري بدن با بررسي علائم كه در ادامه ذكر كرده ايم؛ قابل تشخيص است.

🔻 اشتغال ذهني زياد در مورد وجود نواقصي در ظاهر بدن كه از جانب ديگران قابل تشخيص نيستند يا بسيار ناچيز جلوه مي‌كنند.

🔻 باور شديد به وجود نواقصي در ظاهر كه زشت يا بد شكل ديده شود.

🔻فرد مبتلا به اين اختلال معتقد است كه ديگران همواره نگاهي منفي در مورد ظاهر او دارند، اما آن را پنهان مي‌كنند.

🔻 تلاش‌هاي مكرر براي برطرف كردن نقص‌هايي كه در خود ادراك مي‌كند. براي مثال ايستادن بيش از حد در جلوي آينه يا مراجعه مكرر به پزشك‌هاي زيبايي

🔻با روش‌هاي مختلف نظير نوع لباس ها يا آرايش بيش از حد، براي پوشاندن زشتي هايش تلاش مي‌كند

🔻 نظرخواهي و جلب اطمينان افراطي از ديگران در مورد مناسب بودن ظاهر اندامش

چرا برخي دچار اختلال خود زشت پنداري مي شوند؟

متخصصان در مورد علل ابتلا به اختلالات روانشناختي همواره بر اين مسئله تاكيد مي‌كنند كه يك علت واحد مسئول بروز اين مشكلات نيست. بلكه مشكلات رواني از جمله اختلال بد ريخت انگاري بدن از تعامل عوامل مختلف با يكديگر پديد مي‌آيند، كه مي‌تواند ريشه در دوران‌هاي مختلف زندگي داشته باشد. از جمله اين عوامل مي‌توان به سابقه وجود اختلال در اعضاي خانواده، وجود تفاوت‌هايي در ساختار يا شيمي مغز، داشتن انتظارات غير واقع بينانه و ارزيابي‌هاي غير منطقي از خود اشاره كرد.

براي عضويت در صفحه اينستاگرام ذهن نو كليك كنيد.

اختلال بد شكل انگاري بدن و عوامل خطر

وجود برخي عوامل مي‌تواند ريسك ابتلا به اختلال بد ريخت انگاري بدن را افزايش دهد. از جمله اين عوامل بايد به موارد زير اشاره كرد.

🔸 وجود سابقه اختلال بد ريخت انگاري بدن يا هرگونه اختلال وسواسي در اعضاي خانواده

🔸 تجربيات منفي در گذشته نظير تجربه سوء استفاده جسماني، جنسي يا رواني (در دوران كودكي ناديده گرفته شدن)

🔸 برخورداري از برخي ويژگي‌هاي شخصيتي نظير كمال گرايي

🔸 وجود فشارهاي اجتماعي و محيطي كه ملاك‌هاي سخت گيرانه‌اي را براي زيبايي در نظر مي‌گيرند.

🔸 دچار بودن به ساير مشكلات روان شناختي نظير افسردگي يا اضطراب

علائم DSM-5 بد ريخت انگاري بدن

بد ريخت انگاري بدن در DSM-5 رده چهارم را به خود اختصاص داده است. در اين بخش مقاله به علائم بد ريخت انگاري بدن از نظر راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني اشاره كرده ايم.

🔹 اين اشتغال ذهني باعث رنج شخصي يا نابساماني شديد در عملكرد اجتماعي، شغلي و … شود.

🔹  در مرحله اي از اين اختلال، فرد، در واكنش به نگراني هاي خود درباره ظاهرش، رفتارهاي تكراري داشته است.

🔹 اشتغال ذهني درباره ظاهر خود، علت ديگري نداشته باشد.

🔹 فرد به طور دايم نگران است و فكر مي كنند يك يا چند نقص يا عبيب در ظاهر فيزيكي دارد. ولي ديگران اين نقص ها را نمي بينند با آنها را بسيار جزئي مي دانند.

پيامدهاي بد ريخت انگاري بدن

اختلال بد ريخت انگاري بدن در سنين نوجواني و جواني شايع تر از زمان هاي ديگر است. به همين جهت والدين بايد به نشانه ها توجه كنند. تا در صورت مشاهده فورا براي درمان اقدام كنند. اين اختلال پيامدهايي را به همراه دارد كه در ادامه ذكر كرده ايم.

🔺 وابستگي به الكل و مواد مخدر

🔺 افسردگي و اضطراب

🔺 احساس گناه، خجالت و شرم

🔺 احساس تنهايي مفرط

🔺 احساس مداوم نياز به عمل زيبايي غير ضروري

🔺 اختلال خوردن

🔺 اختلالات خواب

🔺 آسيب به خود

🔺 افكار خودكشي

🔺 افسردگي

🔺 اضطراب

🔺 فوبياي اجتماعي

🔺 وسواس فكري عملي

درمان اختلال بد شكل انگاري بدن

براي درمان اختلال بد ريخت انگاري بدن بايد حتما به يك روانشناس مراجعه كنيد. روانشناسان از رويكردهاي مختلفي براي بهبود اين مشكل استفاده مي‌كنند كه از جمله تاثيرگذارترين آن ها مي‌توان به رويكرد شناختي رفتاري و استفاده از تكنيك هاي مواجه سازي تدريجي اشاره كرد.

در حقيقت درمانگران بر اين باورند كه باورهاي هر كس در مورد ظاهر منشا تمامي احساسات و رفتارهاي غلطي است كه بروز مي‌دهند. پس براي بهبود اضطراب‌ها و الگوهاي رفتاري غلط پيش از هرچيز بايد اين افكار بررسي و اصلاح شوند. همچنين در مواجه سازي تدريجي ابتدا درمانگران تلاش مي‌كنند تا بفهمند فرد به خاطر نواقصي كه در خود مي‌بيند از چه كارهايي پرهيز مي‌كند و دست به چه اجتناب‌هايي مي‌زند. روانشناسان معتقدند كه اجتناب‌ ها عوامل تداوم بخش بيماري هستند. در نتيجه تلاش مي‌كنند تا به مرور با ارائه تمرين‌هاي رفتاري اين اجتناب‌ها را حذف كنند تا اختلال بد ريخت انگاري بدن به طور پايداري درمان شود. البته اين چكيده يكي از روش‌هاي مورد استفاده است.

🟠 حساسيت زدايي منظم

حساسيت زدايي منظم يكي از روش هاي درماني براي بد ريخت انگاري بدن است. در اين روش از درمانجو خواسته مي‌شود تا موقعيت هاي اجتماعي كه از آنها اجتناب مي‌كند؛ رده بندي كند. سپس گام به گام از كم شدت ترين تا ترسناك ترين با كمك روانشناس با اين موقعيت ها مواجهه مي‌شود.

🟡 روان درماني

براي درمان بد ريخت انگاري بدن از روان درماني كمك مي‌گيرند. درمان شناختي رفتاري كمك مي‌كند تا فرد اعمال و رفتارهاي خود را شناسايي كند و به بينش مناسبي برسد. در نهايت با كمك درمانگر روش هاي مقابله با بيماري به آنها آموزش داده مي‌شود.

🟣نياز به مصرف داروي براي بد ريخت انگاري يا خود زشت پنداري

در صورتي كه شدت اختلال بد ريخت انگاري بدن بسيار شديد باشد و به روان درماني پاسخ ندهد يا شرايط پيچيده روان پزشكي ديگري وجود داشته باشد روانشناس شما را به يك روانپزشك ارجاع خواهد داد تا از دارو درماني نيز در روند بهبودي خود كمك بگيريد.

اگر فقط چند نشانه از اختلال خود زشت انگاري را داشتيم چه كاري بايد بكنيم؟

شايد برخي از نشانه هاي بالا را در خود ببينيد و دچار اضطراب شويد. اما جاي نگراني نيست، اول از همه بايد بدانيد كه با توجه به ملاك‌هاي زيبايي در اين روزها خيلي از آدم‌ها احساس زيبايي نمي‌كنند. پس با وجود چند نشانه به خود برچسب اختلال بد ريخت انگاري بدن نزنيد، هر چند حتي اگر به اين اختلال دچار هم شده باشيد، باز جاي نگراني نيست.

اگر به دنبال سلامتي و شادابي در زندگي خود هستيد، تنها با چند اقدام ساده اين مساله رو حل نماييد و از پيچيده شدن موضوع جلوگيري كنيد. مشاور شما را در مورد اقدامات لازم راهنمايي خواهد كرد.

كلام آخر

اختلال بد ريخت انگاري در رده چهارم DSM-5 قرار دارد. افراد مبتلا به عضوي از بدن خود متمركز مي‌شوند و به شدت بر آن عضو حساست نشان مي‌دهند. در واقع عضوي مانند صورت، معده، دست و … را بد شكل ترين عضو مي‌دانند. حتي اگر اين مورد كوچكترين ايرادي نداشته باشد.

اگر اين روند ادامه پيدا كند، فرد مبتلا با پيامدهاي بسياري روبرو خواهد شد. به همين جهت هرچه سريع تر از روانشناس براي درمان كمك بگيريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه بد ريخت انگاري بدن مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سوالات متداول